Theo tính toán, mỗi ngày người ta ngủ khoảng 08 giờ, mỗi người mỗi ngày bình quân có 1/3 thời gian ở trong phòng ngủ. Như vậy đời người sẽ có khoảng 1/3 thời gian trên giường ngủ.

Phòng ngủ là nơi ngủ, nghỉ mang tính cá nhân, khi bố trí cần chú ý đến vấn đề yên tĩnh, ấm áp để đạt được mục đích ngủ, nghỉ tốt nhất, nó phải có được tính riêng tư kín đáo và yên tĩnh thích đáng. Phòng ngủ đôi khi còn là nơi quan trọng để viết nhật ký, nghe âm nhạc, thư thái đầu óc, vì vậy phải tính toán đến vấn đề hiệu quả cách âm. Ngoài ra cần chú ý vấn đề thông gió cho tốt, không được để không khí trong phòng hỗn tạp, hôi hám.

Phòng ngủ thuộc phạm vi sử dụng của cá nhân, về tạo hình cần ưu tiên xem xét tính cách và sở thích cá nhân. Vì đồ dùng trong phòng thường là những thứ ít bị hư hỏng nên cần chú ý đến cảm nhận mỹ quan, nặng về độ bền và tính bảo dưỡng.

1. Nguyên tắc thiết kế phòng ngủ

Thiết kế căn cứ vào tuổi, tính cách và sở thích.

Nền phòng ngủ phải giữ được ấm, nên chọn dùng thảm và vật liệu lát nền loại trung tính hoặc loại có màu sắc tạo sự ấm áp.

Trang trí mặt tường, vì có khoảng 1/3 diện tích tường phòng ngủ đã được đồ dùng che chắn, cho nên việc trang trí tường phòng ngủ cũng đơn giản, không gian chủ thể phía đầu giường nên trang trí có cá tính, khi chọn vật liệu cần chú ý đến màu sắc, muốn làm cho phòng ngủ ấm cúng hơn có thể dùng giấy dán tường hoặc vật liệu thích hợp ốp tường. Màu sắc và hoa văn bề mặt tường nên chọn theo tuổi, và sở thích cá nhân người chủ.

Trang trí trần phòng ngủ là một trong những khâu quan trọng khi trang trí tổng thể. Thông thường, các gam màu mộc mạc, thanh nhã, ấm áp thường hay được chọn sử dụng. Màu sắc cần phải sử dụng thống nhất, hài hoà, trang nhã, cần thận trọng khi phối màu cục bộ.

Không được tung tiện thay đổi vị trí cửa sổ, những vị trí cần ánh sáng phải xem xét đến ánh sáng tổng thể và ánh sáng cục bộ, cường độ ánh sáng phải hợp lý, nên lấy tính ấm áp của màu vàng làm cơ sở phối màu, phía trên đầu giường có thể bố trí đèn vách hoặc đèn ống tạo không khí đầm ấm và lãng mạn.

Phòng ngủ phải được thông gió tốt, cần cải tiến hợp lý các kiến trúc thông gió kém. Cửa máy điều hoà không khí không nên bố trí đối diện với những nơi mà người sử dụng thường ở vị trí đó lâu.

Phòng ngủ không nên quá rộng, thông thường diện tích khoảng 15-20m là đủ, nên bố trí đủ những đồ dùng cần thiết như giường, tủ đầu giường, tủ quần áo, tủ thấp (tủ đặt tivi), bàn trang điểm. Nếu như trong phòng ngủ có buồng tắm thì có thể bố trí bàn trang điểm. Rèm cửa sổ phòng ngủ thường thiết kế một bên mình một bên vải, như vậy sẽ làm cho môi trường bên trong gợi cảm hơn.

2. Hình thức của phòng ngủ

Phòng ngủ được chia làm nhiều loại khác nhau dựa vào tuổi tác và địa vị của người sử dụng, ví dụ như phòng cho người chủ chính trong nhà, phòng của người lớn độc thân, phòng của người già, phòng của người trẻ tuổi, phòng của trẻ nhỏ v.v…

Phòng ngủ của người chủ chính

Phòng ngủ của người chủ chính trong nhà Phòng ngủ này là không gian sinh hoạt chung của vợ chồng chủ nhà, cho nên phải xem xét đến nhu cầu của cả hai người. Thiết kế tốt là đảm bảo tính kín đáo hợp lý, thúc đẩy tình cảm vợ chồng trong cuộc sống.

Phòng của người lớn độc thân

Là phòng dùng cho người đã trưởng thành mà chưa kết hôn, thiết kế loại phòng này tuy cần mang tính cá nhân nhưng cũng nên đơn giản, thuận theo ý người sử dụng, chỉ cần thuận tiện và thoải mái là đủ.

Phòng cho người già

Người già cần có một không gian đủ để nghỉ ngơi bất kỳ lúc nào, cho nên khi thiết kế cần lấy tính thực dụng làm chính. Yên tĩnh là một trong những yếu tố quan trọng của phòng ngủ loại này. Tốt nhất phòng ngủ của người già không được bố trí ở giữa nhà hoặc ở những nơi thường có tiếng ồn. Ngoài ra còn phải xem xét đến khả năng thuận tiện cho đi lại và đảm bảo sức khoẻ. Người già thường hay bị các chứng bệnh về tiết niệu, không nên bố trí phòng ngủ xa nhà vệ sinh quá. Sức đề kháng ở người già kém, thường hay bị các chứng đau mỏi xương khớp, cho nên cần hết sức tránh ẩm thấp, phải bảo đảm thường xuyên khô ráo và chú ý đến vấn đề thông gió trong phòng.

Phòng ngủ của thanh, thiếu niên

Ở độ tuổi này hầu hết mọi người thường ít ở nhà, cho nên thiết kế nên xem xét đến tính đơn giản và môi trường học tập là chính. Thanh niên trẻ tuổi huyết khí đang độ phong vượng, cần đặc biệt chú ý đến bố cục trong phòng, không nên để dương khí quá thịnh.

Phòng ngủ của trẻ nhỏ

Là không gian để trẻ học tập và vui chơi, cho nên thiết kế loại phòng này chủ yếu phải xem xét đến vấn đề học tập và vui chơi của trẻ, cần có môi trường học tập tốt, một không gian vui chơi thoáng rộng và nơi đủ để cất giữ những đồ chơi. Đặc biệt phải chú ý đến ánh sáng trong phòng, cường độ ánh sáng vừa đủ, quá mạnh hoặc quá yếu đều không nên. Quan trọng nhất là không gian cho trẻ ngủ đầy đủ, tạo sự phát triển toàn diện cho trẻ. Ngoài ra cần lưu ý đến độ ấm và thông thoáng của phòng. Trang trí tường nên dùng những đồ vật có hình ảnh làm cho trẻ vui thích.

3. Bài trí phòng ngủ

Giường không nên đặt lộ liễu ở nơi hay ra vào hoặc đối diện với cửa.

Tác dụng lớn nhất của giường là đạt được hiệu quả ngủ nghỉ, nếu như đặt giường đối diện với cửa, khi đóng và mở cửa sẽ làm ảnh hưởng đến sự yên tĩnh của người đang ở giường, làm mất đi tác dụng ngủ nghỉ của nó. Giường đối diện với cửa, từ ngoài nhìn vào đã thấy ngay giường, như vậy thật bất tiện, sẽ tạo áp lực và làm mất đi cảm giác an toàn.

Đầu giường không nên sát với cửa

Người nằm trên giường khó nhìn thấy sự việc diễn ra bên ngoài, khi có người từ ngoài cửa bước vào phải chuyển người mới có thể nhìn thấy được. Đột nhiên có tiếng động bên ngoài thường dễ bị giật mình, sẽ không tốt cho tinh thần và sức khoẻ, lâu ngày như vậy sẽ dễ bị mắc các bệnh về thần kinh.

Đầu giường không được để xà nhà chiếu thẳng xuống

Trong kiến trúc nhà ở một số địa phương và nhà thường lộ ra ngoài. Nếu ở vị trí đặt giường có xà nhà lộ ra là không tốt. Theo quan điểm dương trạch, đầu giường không được thẳng chiếu lên xà nhà, trong phòng ngủ nếu có xà nhà, tốt nhất là dùng tấm đệm trần che lại. Nhìn từ góc độ tâm lý học, khi nằm trên giường mà mặt đối diện với xà nhà thì trong tư tưởng luôn có cảm giác bị đè nén, lâu ngày như vậy giấc ngủ không yên, thường gặp ác mộng, tâm thần bất an, dẫn đến nhân sinh quan và thái độ xử lý sự việc kém, tinh thần không ổn định sẽ ảnh hưởng đến các mối quan hệ xã hội.

Không đặt giường nơi có ánh sáng mạnh

Tục ngữ có câu: “Quang sảnh ám phòng”. Ý nói là phòng khách phải sáng sủa, phòng ngủ thì không nên quá sáng. Theo cách nói trung y: “Can khai khiếu vu nhãn”. Nghĩa là mắt thể hiện cho gan, ánh sáng quá mạnh sẽ kích thích đến mắt, từ đó hại đến gan, làm gan bị nóng, tỳ khí thay đổi xấu đi. Có thể sử dụng rèm che cửa sổ để điều tiết ánh sáng, ban ngày kéo rèm ra để tận hưởng ánh sáng tự nhiên, ban đêm kéo rèm lại.

Cửa phòng không để đối diện với cửa phòng bếp, phòng kho và phòng vệ sinh

Bếp là nơi chế biến, nấu nướng thức ăn, tuy đã có thiết bị hút mùi nhưng khó xử lý hết được, nếu như cửa phòng ngủ đối diện với cửa phòng bếp, hai luồng không khí nóng từ bếp và lạnh từ phòng ngủ đối lưu nhau và phòng ngủ sẽ phải hấp thụ một lượng khí từ phòng bếp, như vậy sẽ hại đến sức khoẻ. | Ngoài ra, phòng để đồ và phòng vệ sinh chứa nhiều khí có hại sức khoẻ, không nên để cửa đối diện với cửa phòng ngủ.