Có rất nhiều người bị lạnh tay, chân vào mùa đông và đặc biệt là dễ bị cảm lạnh. Chủ yếu là do khí huyết kém nên tay chân lạnh, Đông y gọi đây là “thận dương hư”.
Mùa đông chủ khí hàn, thiên về âm tà, dương khí cơ thể dễ bị tổn hại, những người dương khí yếu, hàn tượng sinh ra khi các chức năng sinh lý bị ức chế. Trong cơ thể, thận là nguồn của sự sống, là cơ quan nội tạng ứng với mùa đông. Để thích nghi với sự thay đổi nhiệt độ vào mùa đông chức năng của thận phải thực sự khỏe mạnh, nếu không sẽ khiến mất cân bằng trong quá trình trao đổi chất của cơ thể và gây bệnh. Vì vậy, khi dưỡng sinh vào mùa đông bạn cần chú ý “dưỡng thận phòng hàn”.
Đối với việc dưỡng thận phòng hàn, điều chỉnh chế độ ăn uống đóng vai trò rất quan trọng. Bạn nên lựa chọn những loại thực phẩm sinh nhiệt lượng cao, thực phẩm ấm thận tráng dương vào mùa đông, sẽ có lợi cho người bệnh hư hàn.
Những loại thực phẩm bổ thận nên ăn như quả óc chó, hạt dẻ, nhãn v.v… Các loại thực phẩm như gạo đen, đậu đen, mè đen, nấm mèo, vừa giúp khứ hàn, lại vừa bổ thận nếu đem nấu cháo.
Các chuyên gia cho rằng: do mỗi người có sự khác biệt về thể chất và độ tuổi nên khi ăn cũng có những điều nên tránh mà chúng ta cần hiểu rõ.
1. Thận dương hư
Nên ăn các loại thực phẩm ấm dễ tiêu bổ thận như thịt heo nạc, thịt gà v.v… sẽ rất tốt với những người thận dương hư.
2. Tinh khí suy
Vào mùa đông, để dưỡng âm thì những người lớn tuổi nên ăn kỷ tử, nấm mèo, củ mài.
3. Không ăn quá mặn
Không nên ăn quá mặn vào mùa đông, vì ăn mặn sẽ làm thận trữ nước và sinh ra hàn gây ảnh hưởng đến tâm dương. Ngoài ra, để tránh tổn hại dương khí cho cơ thể cần tránh thực phẩm hàn. Các chuyên gia cho rằng mùa đông cần ăn uống giảm mặn thêm đắng, đồng thời những loại thực phẩm có vị đắng cũng nên ăn như rau cần, rau sống, rau diếp ngồng, cúc đắng, củ cải, măng, tỏi,… Và ăn nhiều trái cây và hạt cứng như: cam, táo, chà là, quả óc chó, hạnh nhân, hạt dẻ,… Ngoài ra, để dưỡng tâm khí nên ăn hải sản như rong biển, sứa.
Vào mùa đông cần ăn các loại thực phẩm bảo vệ đường ruột, thúc đẩy tiêu hóa như sơn dược, sơn tra, bưởi v.v… Tránh ăn nhiều thực phẩm dạng thịt vì sẽ khiến tỳ vị bị tổn thương, làm chậm quá trình và chức năng vận chuyển của hệ tiêu hóa.
4. Nên ăn nhiều cháo thuốc bắc
Cháo thuốc bắc khi ăn nhiều sẽ có công dụng hành khí hoạt huyết, khứ thấp trục hàn, phòng ngừa bệnh tật, bảo vệ sức khỏe.
Quả óc chó, hạt dẻ, nhãn nhục giúp thúc đẩy tuần hoàn máu trong cơ thể, hành khí hoạt huyết, khứ thấp trục hàn, phòng ngừa bệnh tật, bảo vệ sức khỏe, có thể dùng nấu thành cháo, bên cạnh đó nên kiêng ăn thực phẩm có tính hàn.
Để bảo vệ dương khí vào mùa đông, bạn nên ăn thực phẩm có màu đen như gạo đen, mè đen, nấm mèo đen, đậu đen là cách dưỡng sinh tốt nhất và đơn giản nhất.
5. Chăm sóc thận dương hàng ngày
Vào mùa đông, cách đơn giản nhất và hiệu quả nhất để gia tăng sức sống là phơi nắng. Một trong số phương pháp dưỡng sinh quan trọng là “đi ngủ sớm và dậy muộn”. Ngủ sớm để giữ nhiệt độ của cơ thể, dưỡng dương khí trong cơ thể. Đồng thời nên tăng cường vận động thể chất, mặc đủ quần áo để giữ ấm cho cơ thể.
6. Giữ ấm vào mùa đông
Giữ ấm đầu
Các mạch máu sẽ co lại nếu phần đầu bị lạnh và dễ gây đau đầu khi các cơ đầu bị căng, cảm lạnh, thậm chí còn khiến khó chịu dạ dày.
Giữ ấm lưng
Các cơ và nội tạng có thể bị khí lạnh ảnh hưởng đến, thông qua các huyệt vị ở lưng gây hại cho cơ thể. Ngoài gây đau lưng, còn ảnh hưởng đến cơ ở tay chân và các khớp, nội tạng nếu lưng bị lạnh, thông qua đốt sống ở cổ và lưng, gây khó chịu cho cả cơ thể.
Giữ ấm chân
Người ta thường nói “Lạnh bắt đầu từ bàn chân”. Vào mùa đông, có rất nhiều người bị lạnh tay chân do khí huyết không thông, khiến suy giảm sức đề kháng. Hậu quả khiến chúng ta bị cảm là do các loại vi khuẩn, virus sẽ tấn công. Bạn cần ngâm chân bằng nước ấm trước khi đi ngủ và nhớ đeo thêm tất ấm, giày khi ra ngoài để giữ ấm chân.
